As protestas policiais esténdense por Arxentina mentres o Goberno pide paz

A bóla das protestas policiais en Arxentina non para de crecer. E con ela, o drama dos saqueos e as mortes. Hai unha semana os axentes da provincia de Córdoba extorsionaron as autoridades ao negarse a saír dos cuarteis ata que non lles subisen o soldo. E a cidade, a 700 quilómetros de Bos Aires, quedou en mans dos saqueadores. O gobernador peronista de Córdoba, José Manuel de la Sota, enfrontado ao Goberno peronista de Cristina Fernández, menosprezou o problema. Á súa vez, o Goberno de Fernándezcometeu o erro de non lle enviar reforzos ao seu rival político ata que De la Sota non o pedise polo conduto regulamentario. A consecuencia de toda esa cadea de erros, a cidade de 1,2 millóns de habitantes quedou durante 35 horas no medio do caos, morreu unha persoa e decenas resultaron feridas. Finalmente, De la Sotaoutorgou aos policías case todo o que esixiron. O salario básico pasou da miseria dos seus 6.000 pesos (uns 500 euros no mercado extraoficial) a multiplicarse por dous. Os policías e o gobernador mostráronse sorrintes tras o acordo. Pero o problema só acababa de empezar para o resto do país.

En menos de dous días os policías de cinco provincias arxentinas comezaron a esixir aumentos con parecidos métodos de forza. Conforme algúns gobernadores accedían aos seus reclamos noutras provincias acuartelábanse outros axentes. En menos dunha semana producíronse decenas de saqueos en provincias como o Chaco,Tucumán, Jujuy, Entre Ríos ou Santa Fe. O luns pola mañá xa se contaban oito mortos. A maioría deles eran asaltantes de comercio. Pero tamén faleceu asfixiado o propietario chinés dun local en Glewe morreu baleado un subcomisario no Chaco. A mecha das protestas estendérase por 17 provincias. En moitas delas os gobernadores aumentaron os soldos e os axentes depuxeron a súa actitude. Pero en sete aínda non se chegara a ningún acordo o luns pola tarde.

O gran temor do Goberno é que os saqueos cheguen ao Gran Bos Aires, a periferia da capital, onde se concentra as maiores bolsas de pobreza do país. Para evitar o contaxio, o gobernador de Bos Aires,Daniel Scioli, adiantou a paga extra de Nadal a medio millón de empregados públicos e decretou un aumento de soldo para os policías de case o dobre nos seus salarios mínimos. Pasarán dos 4.700 pesos mensuais (390 euros se se cambian no mercado negro, o único onde se poden conseguir euros) aos 9000 (750). Os policías bonaerenses quedan por debaixo dos seus compañeiros de Córdoba, pero de momento parece que a maioría se conforma. En calquera caso, o Goberno decidiu reforzar con xendarmes nacionais a vixilancia dos supermercados da periferia bonaerense.

O gobernador José Manuel de la Sota acudiu o martes á Casa Rosada para entrevistarse co Xefe de Gabinete, Jorge Capitanich. Intentaron ofrecer unha mensaxe de unidade. "Quero pedir desculpas aos cordobeses, que seguramente esperaban moito máis de nós, do Goberno nacional, da policía, e dos propios veciños que participaron da pillaxe", admitiu De la Sota. " (Era) impensable para calquera gobernante que esta reclamación salarial derivaba nesta situación que se vive nas provincias. (...) Se rompeu o contrato social", engadiu.

Os saqueos e asasinatos sucedíanse mentres o Goberno cortaba o tráfico de centro de Bos Aires para festexar o martes 10 de decembro os 30 anos de Goberno en democracia, dende que asumiu o seu mandato o dirixente da Unión Cívica Radical Raúl Alfonsín. A presidenta Cristina Fernández, que reduciu de forma tallante as súas aparicións en público dende que lle foi operada dun hematoma cranial e lle descubriron unha arritmia no corazón, previra pronunciar un discurso na Casa Rosada. O Goberno organizou un concerto na Praza Maior coa actuación de grandes artistas locais como León Gieco, a selección nacional de Tango, Cacho Castaña e Adriana Varela. Invitárase aos catro expresidentes -Carlos Menem, Fernando De la Rúa, Adolfo Rodríguez Saá, Eduardo Duhalde- e aos familiares de Raúl Alfonsín. Todo estaba programado para enxalzar os valores que fixeron posible -a pesar de todos os pesares- a convivencia pacífica entre arxentinos. E de pronto, coouse na festa o fantasma dos saqueos.

El alcalde de Buenos Aires, el conservador Mauricio Macri, indicó que se deberían haber postergado los festejos. El diputado opositor Ricardo Alfonsín, hijo del primer presidente de la democracia, también pidió que se aplazara la fiesta. Y el gobernador peronista del Chaco, Juan Carlos Bacileff Ivanoff, aclaró que iba a asistir a la Casa Rosada porque la presidenta se lo pidió “personalmente", aunque advirtió de que no tenía ganas de "festejar nada".

O alcalde de Bos Aires, o conservador Mauricio Macri, indicou que se deberían ter postergado os festexos. O deputado opositor Ricardo Alfonsín, fillo do primeiro presidente da democracia, tamén pediu que se aprazase a festa. E o gobernador peronista do Chaco, Juan Carlos Bacileff Ivanoff, aclarou que ía asistir á Casa Rosada porque a presidenta llo pediu "persoalmente", aínda que advertiu de que non te ganas de "festexar nada".

Finalmente, a festa celebrouse. E Cristina Fernández asegurou no seu discurso de conmemoración dos 30 anos que os saqueos foron planificados. "Eu non son inxenua. Non creo nas casualidades. Tampouco creo nos feitos que se xeran por contaxio, porque por contaxio son as papeiras ou as varíolas," sinalou. "Sempre son en decembro (os saqueos), parece que o contaxio ten data moi precisa. A presidenta engadiu que os asaltos se executaron con "precisión cirúrxica".

Os saqueos remiten ao peor da historia recente arxentina, a aquel decembro de 2001 en que as rúas de Bos Aires se poboaron de cidadáns que berraban "Que se vaian todos". O Goberno cre que o feito de que os saqueos coincidan coa conmemoración dos 30 anos indica que se pretende desestabilizar o Goberno. Pero o certo é que os reclamos dos axentes afectaron tanto ás provincias gobernadas pola oposición coma a outras en mans de kirchneristas. E só piden máis diñeiro.